Madame Espérance Mureme Kamparage : RWANDA – “ABAHUTU, ABATWA N’ABATUTSIBAGUFI (= ABAHUTTU) NI UBWÔKO BUKOLONIJWE, KANDI BWENDA GUTSEMBATSEMBWA BY’INSUBIRACYAHA N’INGOMA « IGISUTI » Y’ABA-HIMA-TUTSI B’ABAVÂNTÂRA BARUTASHYE, BAJE KONGERA KURUKOLONIZA.”
A. Intangiliro
Iyo ni inyito mu Kinyarwanda y’inyandiko Mwalimu Mureme amaze gusohora, ku wa 16 mutarama 2019, yitwa « Les Hutu, les Twa et les Tutsi-Bantuisés (= les HU.T.TU) : Un peuple colonisé et menacé de Génocide par l’Aristocratie intégriste Hima-Tutsi-Vântâra, récidiviste, colonialiste, paul-kagamiste [= Igisuti] ».
None, Édition SCIPORWA ikaba yiyemeje kugeza ku basomyi incamake yayo mu Kinyarwanda, cyane cyane ko intego y’iyo nyandiko ali ugutabaliza Abahuttu bakolinijwe, bicaliwe, kandi bicwa buli munsi n’Ingoma « Igisuti ».
B. Mwalimu Mureme abanza kujambura no gusobanura amagambo y’ingenzi ya buli gihe.
- Tutsi-Bantuisé bivuga Umututsimugufi. Impfura yacîwe cyangwa yafashe isuka, ihinduka Umututsimugufi, byalimba ikanatûtsûrwa, ikamburwa n’Ubututsi, ikitwa Umuhutu.
- Abasangirangendo bivuga Abanyarwanda basangiye ingendo ya Revolusiyo. Ni Abarevolusiyoneri b’Abanyarwanda bibumbiye muli Mcr [= Mouvement Centriste Révolutionnaire rwandais], cyangwa b’abakunzi babo, n’inshuti zabo. Rero, Mcr Abasangirangendo ni entreprise révolutionnaire.
- HU.T.TU cyangwa Huttu, cyangwa HUTTU ni abreviyasiyo ya « Hutu, Twa, et Tutsi-Bantuisés».
- « Igisuti» ni Ingoma y’ababisha b’aba-Hima-Tutsi b’Abavântâra barutashye baje kongera kurukoloniza.
- Umwami ubyara revolusiyo ni Umwami wubika U-Rwanda, agasiga bicika mu Rwanda. Urugero : Kigeli III Ndabarasa Gitakwandira, Kigeli IV Rwabugili Rwangakugwabira, Mutara III Rudahigwa Se-Muco (= ho gato aliko), Juvénal Habyalimana Rutemayeze Cyambarangwe, na Paul Kagame Rwabujindili.
- Ingendo ya Revolusiyo bivuga « Processus révolutionnaire ».
- Intekerezo ya Revolusiyo bivuga « Projet révolutionnaire». Ni ukuvuga rero ko mbere yo gukora ingendo ya Revolusiyo, habanza kulibagizwa Intekerezo ya Revolusiyo. Urugero: Mcr Abasangirangendo ni entreprise revolusiyoneri, ili mu ngendo ya Revolusiyo, kandi ikaba ifite projet de société, ali yo initwa « Intekerezo ya Revolusiyo ».
C. Mwalimu Mureme akomeza asobanura ibyicîro by’ingendo ya Revolusiyo ya kabili.
Mwalimu Mureme yerekana ko kuva cyera cyane, mu Rwanda, yaba Ingendo ya Revolusiyo, yaba Ingendo ya Contre-revolusiyo, zose zigendeka cya kimwe, mu byîcîro bitanu. Ngiyo Rucunshu, ngiyo Revolusiyo ya mbere nyarwanda, ngiyo Contre-revolusiyo ya mbere nyarwanda, ngiyo Revolusiyo ya kabili nyarwanda.
Dore rero ibyîcîro bitanu by’Ingendo ilimbanyije ya Revolusiyo ya kabili nyarwanda :
- Itangira ly’Ingendo ya Revolusiyo ya kabili [= 2010-2012]
- Imikomerere ya cyane y’Ibibazo by’Abanyarwanda n’Ihangana simusiga hagati y’Abahuttu n’Abanyagisuti no hagati y’Abanyagisuti ubwabo [= 2013-2014]
- Amahagarara mu karere kose n’Ubushyamirane bukabije hagati y’U-Rwanda n’ibindi bihugu, buturutse cyane cyane kw’Ihangana simusiga hagati y’Abanyarwanda ubwabo, n’ingaruka libikururaho [= 2013-2019]
- Icyicîro cy’ubu ali na cyo kibanziliza icyanyuma : cyitwa « Amarembêra y’Ingoma « Igisuti »» [= 01/01/2019 kugeza kw’itanga lya Paul Kagame Rwabujindili]
- Itulika lya Revolusiyo ya kabili hakulikijwe Itegeko lya Mwalimu Mureme N° LRR/2017.
Icyitonderwa
Mwalimu Mureme ahamya ko, yanze, akunze, Paul Kagame Rwabujindili azatanga, kandi ko bitali cyera cyane ; ko, amaze gutanga, ali bwo Revolusiyo ya kabili izatulika ; kandi ko izatulikira ku kami k’igihe gito cyane, k’akanyabyago, kazamusimbura.
Sociologie politique nyarwanda, nkuko yaherahejwe na Mwalimu Mureme, yerekana ko Umwami ubyara revolusiyo ali Igikurankôta kibi cyane, kigomba kubanza kulibatwa kugira ngo ibintu bishoboke. Akami kamukulikira, ko kaba ali ifu iseye : nka Rutalindwa, nka Ndahindurwa, nka Sindikubwabo, nka Marcel Gatsinzi, nka Bernard Makuza, nka Patrick Nyamvumba, nka Alex Kagame, nka Ivan Cyomoro, yenda n’undi wundi. Umwami ubyara Revolusiyo yitwa « Ibintu-bizacika-nyuma-yanjye ». Ni akâga gakomeye cyane rero gusimbûra Umwami ubyara Revolusiyo, kandi ni ubucucu kubyemera. Iyo Revolusiyo yakubye, byanze, bikunze, iratulika.
Mwalimu Mureme ahamya ko undi mu-Hima-Tutsi w’Umuvântâra uzasimbura Paul Kagame Rwabujindili, –kabone niyo yaba Kayumba Nyamwasa-, azabona urwo imbwa yaboneye kw’iliba. Nkuko Juvénal Habyalimana Rutemayeze yasize aneye mu Kazu, ni nako Paul Kagame Rwabujindili nawe azasiga aneye mu Gisuti.
Mwalimu Mureme akunda gutera urwenya, agira, ati : « Umva rero mbabwire, ibintu by’aba-Hima-Tutsi b’Abavântâra, n’Ubukoloniza bwabo, n’Ingoma yabo « Igisuti », bili mu marembera. Paul Kagame Rwabujindili yabinyayemo, abinnyamo, arabinutsa burundu ! Nta garuliro ! Nta n’umurage ulimo ! ».
D. Itulika lya Revolusiyo ya kabili hakulikijwe Itegeko lya Mwalimu Mureme N° LRR/2017
Mwalimu Mureme yanzura, avuga ko Revolusiyo ya kabili nyarwanda izatulika hakulikijwe Itegeko lya Mwalimu Mureme N° LRR/2017[1].
Ilyo tegeko liragira, liti : « Revolusiyo nyarwanda yose igira Responsable. Responsable wa Revolusiyo nyarwanda si Umwami w’umunyabyago itulikiyeho, ahubwo ni Umwami asimbuye. Uyu ni we witwa Umwami ubyara Revolusiyo. Ingoma y’uyu, ni « Akazu » cyangwa « Igisuti ». Arangwa no kuba Gashakabuhake, Umukoloniza, Igikurankôta, Igisahiranda, Ikinywamaraso, Icyago ! Aba ali umusilikare ; cyangwa se umurwanyi n’umwicanyi ruharwa ; cyangwa se Umwami w’umufasha w’Abakoloniza b’Abanyamahanga bamukoreramo Ubukoloniza bw’U-Rwanda. Apfa nabi cyane, yibutse amagara, urupfu rubi cyane, kandi rumwahuranyije, rukamwanzuranya. Yewe, nta n’uwo abasha gusezeraho. Yicwa n’Urujêrwejêrwe rw’U-Rwanda ! ».
E. Umwanzuro
Ngiyo imhamvu Mwalimu Mureme yanzura atabaliza Abahuttu.Abahuttu bali mu kâga gakomeye cyane. Ibintu bigiye kongera gucika kubera Ingoma ngizi-ya-nabi « Igisuti ». Cyakora, Abahuttubashônje bahishiwe. Bazazanzamuka, bahembuke !
Ngiyo rero incamake nabasezeranyije. Kuyavuga si ko kuyamara. Uwashaka, yakwisomera inyandiko yose uko yakabaye ya Mwalimu Mureme. Icyiza cyayo, ni uko atali inyandiko isanzwe ya kinyamakuru, ahubwo ni isomo lya Sociologie politique nyarwanda. Ni isomo ngombwa cyane ku bakinnyi ba Politike bose, ku Basangirangendo bose, no ku mhilimbanyi zose iyo ziva zikagera, yemwe no ku bantu bose bafite inyota yo kumenya.
Gusoma inyandiko nyilizina, ni ugukânda ku mbikîsho ikulikira :
Bikorewe i Rouen, ku wa 18 mutarama 2019
Espérance Mureme Kamparage Responsable de l’Édition SCIPORWA
[1] Mwalimu MUREME Kubwimana, Théorie de la Spirale de la violence rwandaise, Thèse de Doctorat de spécialisation en Sciences politiques rwandaises, Édition SCIPORWA, Rouen, 2017